Sỏi thận kèm đau
Đau co thắt dữ dội ở một trong hai bên thắt lưng và buồn nôn hoặc nôn mửa mà quý vị gặp phải do viên sỏi nhỏ hình thành trong thận quý vị. Bây giờ viên sỏi này tuột xuống ống nhỏ (niệu quản) trên đường đến bàng quang. Khi sỏi đến bàng quang, quý vị thường sẽ giảm đau. Nhưng cơn đau tái phát khi sỏi tiếp tục đi ra khỏi bàng quang và qua niệu đạo. Sỏi có thể đi qua nước tiểu dưới dạng 1 mảnh nhỏ. Kích thước có thể từ 1/16 inch đến 1/4 inch (1 mm đến 6 mm). Hoặc sỏi có thể vỡ thành các mảnh giống cát mà quý vị thậm chí không nhận thấy.

Khi quý vị bị sỏi thận, quý vị có thể có nguy cơ tái phát trong tương lai. Có 4 loại sỏi thận. Tám mươi phần trăm là sỏi canxi—hầu hết là canxi oxalate nhưng một số sỏi cũng là dạng canxi phosphate. Có 3 loại khác là sỏi axit uric, sỏi nhiễm khuẩn (nhiễm trùng từ trước) và, trường hợp hiếm gặp, sỏi systine.
Hầu hết các loại sỏi đều tự thoát ra ngoài. Nhưng cũng có thể mất vài giờ đến vài ngày. Đôi khi sỏi quá lớn nên không thể tự thoát ra ngoài. Trong trường hợp đó, nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe sẽ cần sử dụng một cách khác để lấy sỏi ra. Phương pháp này bao gồm:
-
Tán sỏi ngoài cơ thể. Thủ thuật không xâm lấn này sử dụng sóng âm năng lượng cao để làm vỡ sỏi và cho phép sỏi dễ dàng thoát ra ngoài.
-
Nội soi niệu quản. Đây là thủ thuật luồn dụng cụ qua niệu đạo và bàng quang và vào niệu quản để kéo sỏi ra. Thủ thuật này có gây tê.
-
Phẫu thuật. Quý vị có thể cần làm phẫu thuật để lấy sỏi ra.
Chăm sóc tại gia
Dưới đây là hướng dẫn chăm sóc chung:
-
Uống thật nhiều chất lỏng. Có nghĩa là tối thiểu 12 ly chất lỏng, mỗi ly 8 ounce—phần lớn là nước—một ngày.
-
Đi tiểu vào bình mỗi lần đi. Đổ nước tiểu từ bình qua một chiếc lọc vào bồn cầu. Tiếp tục làm vậy cho đến 24 giờ sau khi cơn đau chấm dứt. Sau đó, nếu có sỏi thận, nó sẽ thoát ra từ bàng quang. Một số loại sỏi tan thành các hạt giống cát và đi qua chiếc lọc. Trong trường hợp này, quý vị thậm chí không nhìn thấy sỏi.
-
Lưu lại sỏi quý vị nhìn thấy trên chiếc lọc và mang đến nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe để kiểm tra chi tiết. Có khả năng ngăn chặn một số loại sỏi hình thành. Vì lý do này, điều quan trọng là phải biết quý vị có loại sỏi nào.
-
Cố gắng năng hoạt động nhất có thể. Việc này sẽ giúp sỏi thoát ra. Không chỉ ở yên trên giường trừ khi quý vị không thể ngồi dậy do cơn đau. Quý vị có thể thấy nước tiểu có màu đỏ, hồng hoặc nâu. Đây là điều bình thường khi sỏi thận thoát ra.
-
Nếu quý vị bị đau, quý vị có thể dùng ibuprofen hoặc naproxen để giảm đau, trừ khi quý vị được kê một loại thuốc khác. Nếu quý vị bị bệnh gan hoặc thận mạn tính, hãy bàn với nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe của quý vị trước khi dùng các thuốc này. Hoặc nếu quý vị từng bị loét dạ dày hoặc chảy máu đường tiêu hóa.
Phòng ngừa sỏi thận
Mỗi năm trong 5 đến 7 năm tiếp theo, quý vị đều có nguy cơ có sỏi thận mới. Nguy cơ này là 50% khả năng trong khoảng thời gian này. Nguy cơ cao hơn nếu quý vị có tiền sử gia đình bị sỏi thận hoặc bị một số bệnh mạn tính cụ thể như huyết áp cao, béo phì hoặc tiểu đường. Thay đổi lối sống và chế độ ăn có thể giảm nguy cơ bị một loại sỏi khác.
Hầu hết các loại sỏi thận đều có thành phần canxi. Dưới đây là lời khuyên để phòng ngừa bị một loại sỏi canxi khác. Nếu quý vị không biết mình bị loại sỏi nào, hãy làm theo hướng dẫn này cho đến khi tìm thấy nguyên nhân gây ra sỏi của quý vị.
Những việc làm hữu ích:
-
Điều quan trọng nhất quý vị có thể làm là uống nhiều chất lỏng mỗi ngày. Xem phần chăm sóc tại nhà ở trên.
-
Ăn các thực phẩm chứa axit phytic. Những thực phẩm này bao gồm lúa mì, cơm, lúa mạch đen, lúa mạch và đậu. Axit phytic là chất có thể giảm nguy cơ hình thành bất kỳ loại sỏi nào.
-
Ăn nhiều trái cây và rau củ hơn. Chọn những thực phẩm giàu kali.
-
Ăn những thực phẩm giàu citrate tự nhiên, chẳng hạn trái cây và nước trái cây ít đường, chẳng hạn nước chanh. Citrate có thể bảo vệ chống lại các loại sỏi thận bởi nó ngăn các tinh thể biến thành sỏi
-
Có quá ít canxi trong chế độ ăn có thể khiến quý vị có nguy cơ bị sỏi thận canxi. Ăn lượng canxi bình thường trong chế độ ăn và trao đổi với nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe nếu quý vị đang dùng chất bổ sung canxi. Quý vị giảm lượng canxi có thể làm tăng nguy cơ. Nghiên cứu mới chỉ ra rằng ăn thực phẩm giàu canxi và oxalate cùng nhau làm giảm nguy cơ bị sỏi thông qua việc thu các khoáng chất ở dạ dày và ruột trước khi chúng có thể đến thận.
-
Dùng tối đa 2 gram (1 muỗng cà phê) muối mỗi ngày. Chế độ ăn nhiều natri sẽ làm tăng lượng canxi đi vào nước tiểu. Qua đó có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi khác. Sử dụng một lượng hạn chế khi nấu ăn, và không bỏ thêm muối trên bàn. Thực phẩm chế biến sẵn và đóng hộp thường có lượng muối cao.
-
Rau bina, cây đại hoàng, củ lạc, đào lộn hột, hạnh nhân, bưởi và nước bưởi đều là những thực phẩm giàu oxalate. Quý vị nên hạn chế những thực phẩm này hoặc ăn chúng kèm thực phẩm giàu canxi. Những thực phẩm giàu canxi bao gồm các sản phẩm từ sữa, rau có lá màu xanh thẫm, các sản phẩm từ đậu nành và thực phẩm giàu canxi.
-
Giảm lượng thịt động vật, động vật có vỏ và thực phẩm giàu protein trong chế độ ăn có thể làm giản nguy cơ bị sỏi axit uric. Những thực phẩm này có lượng hợp chất hóa học tự nhiên cao gọi là purine. Ăn nhiều thực phẩm có purine có thể khiến cơ thể quý vị sản xuất thêm axit uric. Hạn chế uống rượu để giảm sản xuất axit uric.
-
Hạn chế lượng đường (sucrose) và nước ngọt chứa fructose trong chế độ ăn.
-
Nếu quý vị bổ sung vitamin C, không dùng quá 1.000 mg một ngày.
-
Chuyên gia dinh dưỡng hoặc nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe của quý vị có thể cung cấp cho quý vị thông tin về những thay đổi trong chế độ ăn sẽ giúp ngăn ngừa hình thành thêm sỏi thận.
Chăm sóc theo dõi
Khám theo dõi với nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe của quý vị, hoặc theo chỉ dẫn, nếu cơn đau kéo dài hơn 48 giờ. Nói chuyện với nhà cung cấp của quý vị về xét nghiệm nước tiểu và xét nghiệm máu để tìm ra nguyên nhân gây ra sỏi. Nếu quý vị đã chụp X-quang, chụp CT hoặc làm xét nghiệm chẩn đoán khác, quý vị sẽ được thông báo về mọi phát hiện mới mà có thể ảnh hưởng tới việc chăm sóc con quý vị.
Gọi 911
Gọi 911 nếu quý vị bị:
Khi nào nhận chăm sóc y tế
Gọi cho nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của quý vị ngay nếu xuất hiện bất kỳ trường hợp nào sau đây:
-
Thuốc không làm giảm cơn đau
-
Nôn mửa nhiều lần hoặc không thể giữ lại nước
-
Sốt từ 100.4ºF (38ºC) trở lên, hoặc theo tư vấn của nhà cung cấp của quý vị
-
Đi tiểu có nước màu nâu hoặc đỏ sậm (không thể nhìn xuyên qua) hoặc nước tiểu có nhiều cục máu đông
-
Nước tiểu đục hoặc có mùi hôi
-
Không thể đi tiểu trong 8 giờ và áp lực bàng quang tăng lên