Hiểu về Vắc-xin mRNA COVID-19
Đã có vắc-xin COVID-19. Quý vị cần biết gì về việc tiêm vắc-xin COVID-19? Quý vị có thể kỳ vọng điều gì sau khi tiêm vắc-xin? Đọc tiếp để tìm hiểu thêm.
Thông tin nhanh về vắc-xin mRNA COVID-19
-
Vắc-xin này được tiêm vào cơ cánh tay trên của quý vị.
-
Vắc-xin mRNA không sử dụng vi-rút COVID sống, chết hoặc yếu.
-
Vắc-xin sẽ không cung cấp COVID-19 cho quý vị.
-
Tác dụng phụ của vắc-xin có nghĩa là hệ miễn dịch của quý vị đang hoạt động, không phải là quý vị có vi-rút.
-
Quý vị sẽ cần tiêm 2 liều vắc-xin, cách nhau ít nhất 3 tuần. Các chuyên gia đang nghiên cứu một liều nhắc lại sẽ được tiêm 8 tháng sau khi tiêm liều thứ hai của vắc-xin mRNA. Điều này là để giúp bảo vệ lâu hơn năm chống lại COVID-19 và các biến thể của nó, chẳng hạn như biến thể delta.
-
Những người có hệ miễn dịch khá yếu hoặc cực kỳ yếu có thể không tạo đủ kháng thể để chống lại COVID-19 sau khi tiêm 2 liều vắc-xin đầu tiên. Họ có thể cần tiêm liều thứ ba. Đây chủ yếu là những người đã được ghép tạng đặc hoặc những người có tình trạng sức khỏe khiến cho hệ miễn dịch rất yếu. Bàn với nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe của quý vị về tình trạng và nguy cơ của mình.
Vắc-xin COVID-19 có tác dụng gì?
Vắc-xin COVID-19 đã được chứng minh là có tác dụng ngăn ngừa bệnh COVID-19 có triệu chứng. Tiêm vắc-xin COVID-19 có thể giúp bảo vệ quý vị và gia đình quý vị khỏi bị bệnh do vi-rút gây ra. Nếu quý vị nhiễm vi-rút sau khi tiêm vắc-xin, nó có thể giúp các triệu chứng của quý vị nhẹ hơn. Vắc-xin COVID-19 cũng có thể giúp bảo vệ những người xung quanh quý vị khỏi bị nhiễm bệnh.
Vắc-xin COVID-19 cũng có thể dẫn đến những thay đổi rộng hơn. Càng nhiều người được tiêm vắc-xin COVID-19, thì khả năng lây lan của vi-rút trong cộng đồng càng ít. Đây được gọi là "miễn dịch bầy đàn" hoặc "miễn dịch cộng đồng." Khi nhiều người được tiêm vắc-xin hơn, các chính sách địa phương và khu vực có thể thay đổi về những loại hình kinh doanh có thể mở cửa và cách mọi người có thể tập hợp với nhau.
Các trường có thể trở lại hoạt động trực tiếp nhanh hơn. Nơi làm việc có thể mở cửa trở lại. Các sự kiện có thể được cho phép, việc đi lại có thể tiếp tục cho nhiều người và việc gặp gỡ gia đình và bạn bè có thể dễ dàng hơn.
Tôi có nên tiêm vắc-xin COVID-19 hay không?
Điều quan trọng nhất cần làm là nói chuyện với nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe của quý vị. Vắc-xin mRNA được phê duyệt để bảo vệ mọi người chống lại COVID-19, kể cả những người đang mang thai hoặc cho con bú. Một loại vắc-xin được chấp thuận cho những người dưới 12 tuổi. Nói chuyện với nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe của quý vị về nguy cơ của quý vị và vắc-xin nào có thể tốt nhất đối với quý vị và gia đình quý vị.
Những người đã có COVID-19 vẫn có thể được hưởng lợi từ vắc-xin này. Các nhà nghiên cứu vẫn chưa biết chính xác khả năng miễn dịch tự nhiên kéo dài bao lâu sau khi quý vị có COVID-19. Nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe của quý vị có thể khuyên quý vị nên tiêm vắc-xin nếu quý vị đã có COVID-19 hơn 90 ngày trước.
Báo cho nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe của quý vị nếu quý vị đã từng bị phản ứng dị ứng nghiêm trọng với thực phẩm hoặc thuốc. Nói chuyện với họ về những rủi ro của quý vị nếu quý vị mang theo ống tiêm epinephrine tự động. Điều này có thể ảnh hưởng đến lời khuyên của nhà cung cấp cho quý vị về vắc-xin.
Vắc-xin mRNA COVID-19 hoạt động như thế nào?
Vắc-xin mRNA COVID-19 khác với vắc-xin truyền thống. Chúng không được tạo ra từ vi rút sống, chết hoặc yếu. Thay vào đó, chúng được tạo ra bằng axit ribonucleic thông tin (mRNA). Đây là một loại phân tử cung cấp hướng dẫn cách tạo ra các loại protein khác nhau. Các phân tử mRNA là một phần tự nhiên của tế bào và cách cơ thể chúng ta hoạt động.
mRNA trong vắc-xin cho tế bào của quý vị biết cách tạo ra một đoạn protein vô hại được gọi là protein gai. Protein này được tìm thấy ở bên ngoài vi-rút SARS-CoV-2 gây ra COVID-19. Hệ miễn dịch của quý vị coi protein gai này là một mối đe dọa và tạo ra các kháng thể và các biện pháp phòng thủ khác để chống lại nó.
Điều này sẽ giúp hệ miễn dịch của cơ thể quý vị nhận ra và chống lại vi-rút thực sự nếu nó xuất hiện. Nó giống như nhận ra ai đó qua chiếc mũ họ đội. Sau đó, cơ thể quý vị sẵn sàng để phát hiện COVID-19 và chống lại nó trước khi nó phát triển trong các tế bào của cơ thể quý vị.
Vắc-xin COVID-19 đã được chấp thuận về độ an toàn như thế nào?
Vắc-xin mRNA COVID-19 đã vượt qua nhiều thử nghiệm trong phòng thí nghiệm và hàng nghìn người, đồng thời đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt của FDA.
Các loại vắc-xin này đã được thử nghiệm đầu tiên trên động vật. Sau đó, chúng được thử nghiệm trong một loạt các thử nghiệm lâm sàng trên hàng nghìn người. Tất cả dữ liệu từ các thử nghiệm này đã được thu thập và đệ trình lên FDA và các nhóm khoa học khác. Các ủy ban gồm các nhà khoa học và chuyên gia y tế cộng đồng này xem xét cẩn thận dữ liệu để xem liệu vắc-xin có an toàn và hiệu quả hay không. Nếu vắc-xin đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về an toàn và chất lượng của FDA, cơ quan này sẽ thông báo với công ty vắc-xin rằng họ có thể sản xuất vắc-xin để sử dụng trong trường hợp khẩn cấp.
Làm thế nào có thể chuẩn bị vắc-xin này nhanh như vậy?
Các nhà nghiên cứu đã làm việc với vắc-xin mRNA trong nhiều năm. Chúng được tạo ra dễ dàng và an toàn hơn trong phòng thí nghiệm so với vắc-xin sử dụng vi-rút. Do đó, chúng cũng có thể được tạo ra nhanh hơn.
Các loại vắc-xin thường mất nhiều thời gian hơn để được phê duyệt và đưa ra thị trường. Nhưng trong nhiều năm tạo ra vắc-xin, các nhóm nghiên cứu và các cơ quan y tế công cộng đã làm cho quá trình vắc-xin hoạt động nhanh hơn. Đối với COVID-19, một chương trình đặc biệt có tên Operation Warp Speed (OWS) đã được tạo ra để giúp tạo ra vắc-xin COVID-19 nhanh hơn nữa.
OWS là sự hợp tác của Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ, Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ và nhiều nhóm nghiên cứu y tế và sản xuất. Các tổ chức này đã đồng ý làm việc cùng nhau chặt chẽ nhất có thể để truyền thông và tiến hành một quy trình mạnh mẽ nhằm phát triển vắc-xin COVID-19 an toàn nhanh chóng hơn.
Vắc-xin có giá bao nhiêu?
Chính phủ Hoa Kỳ đang cung cấp vắc-xin miễn phí cho người dân Hoa Kỳ. Tuy nhiên, nơi quý vị nhận vắc-xin có thể lập hóa đơn cho công ty bảo hiểm sức khỏe của quý vị để tiêm vắc-xin cho quý vị. Nói chuyện với công ty bảo hiểm sức khỏe, nhà thuốc địa phương, chủ lao động hoặc nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe của quý vị để tìm hiểu thêm về một khoản phí có thể phát sinh. Quý vị không thể bị từ chối tiêm vắc-xin nếu quý vị không có bảo hiểm sức khỏe hoặc không thể tự trả phí.
Tiêm vắc-xin mRNA COVID-19
Vắc-xin này được tiêm vào cơ cánh tay trên của quý vị. Quý vị sẽ cần phải tiêm 2 liều, cách nhau 21 ngày hoặc hơn. Quý vị sẽ cần cả hai liều này để có được sự bảo vệ COVID-19 tốt nhất từ vắc-xin.
Những người có hệ miễn dịch khá yếu hoặc cực kỳ yếu có thể không tạo đủ kháng thể để chống lại COVID-19 sau khi tiêm 2 liều vắc-xin đầu tiên. Họ có thể cần liều bổ sung. Điều này bao gồm những người đã được ghép tạng đặc hoặc những người mắc một tình trạng khiến cho hệ miễn dịch rất yếu. Liều bổ sung được tiêm ít nhất 28 ngày sau liều thứ hai. Bàn với nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe của quý vị về tình trạng và nguy cơ của mình.
Làm theo hướng dẫn của nhân viên chăm sóc sức khỏe. Báo cho nhân viên nếu quý vị đã từng bị phản ứng dị ứng nghiêm trọng với thực phẩm hoặc thuốc hoặc mang theo ống tiêm epinephrine tự động. Cho họ biết nếu quý vị cảm thấy bất kỳ phản ứng nào sau khi tiêm. Quý vị có thể được yêu cầu ở lại một thời gian sau khi tiêm vắc-xin để được theo dõi.
Tác dụng phụ: Những điều dự kiến
Vắc-xin sẽ có tác dụng phụ đối với một số người. Vắc-xin kích hoạt hệ miễn dịch của một người. Nó khiến hệ miễn dịch tạo ra kháng thể để chống lại một loại vi-rút hoặc vi khuẩn cụ thể. Khi hệ miễn dịch của quý vị hoạt động, quý vị có thể cảm thấy hệ miễn dịch của mình bắt đầu hoạt động như thể nó đang chiến đấu với bệnh tật. Điều này không có nghĩa là quý vị bị nhiễm bệnh. Nó có nghĩa là hệ miễn dịch của quý vị đang hoạt động.
Những người trong các cuộc thử nghiệm vắc-xin COVID-19 thường bị đau nhức nơi tiêm, mệt mỏi, nhức đầu, đau nhức cơ và khớp, ớn lạnh và sốt trong một hoặc hai ngày. Ít người bị đỏ và sưng ở chỗ tiêm. Đây là tất cả các dấu hiệu cho thấy hệ miễn dịch của quý vị đang hoạt động để bảo vệ nó. Quý vị có thể thấy những tác dụng phụ này sau nhiều loại vắc-xin. Nhưng những triệu chứng này sẽ kéo dài một thời gian ngắn. Trong khi đó, các triệu chứng COVID-19 có thể nghiêm trọng và kéo dài hơn nhiều, và gây ra các biến chứng, bệnh tật lâu dài và tử vong. Quá trình phê duyệt của FDA đảm bảo rằng sự khó chịu và rủi ro của một loại vắc-xin vượt xa những rủi ro và biến chứng của bệnh tật mà vắc-xin giúp ngăn ngừa.
Phản ứng dị ứng
Nói chung, vắc-xin COVID-19 rất an toàn. Chúng đã được thử nghiệm trên hàng nghìn người. Các phản ứng dị ứng không nghiêm trọng đã xảy ra ở một số người trong vòng 4 giờ sau khi tiêm vắc-xin. Phòng tiêm vắc-xin có thể yêu cầu quý vị ở lại tại chỗ trong một khoảng thời gian sau khi quý vị tiêm vắc-xin. Điều này để đảm bảo quý vị không có phản ứng ngay lập tức.
Nói chuyện với nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe của quý vị trước khi quý vị tiêm vắc-xin COVID-19. Cho họ biết nếu quý vị đã từng bị phản ứng ngay lập tức với bất kỳ vắc-xin nào, ngay cả khi phản ứng không nghiêm trọng. Nhà cung cấp của quý vị sẽ giúp quý vị cân nhắc các rủi ro và lợi ích của vắc-xin COVID-19 đối với quý vị.
Nếu quý vị bị dị ứng với bất kỳ thành phần nào trong vắc-xin mRNA COVID-19, CDC khuyên quý vị không nên tiêm vắc-xin. Nếu quý vị đã tiêm 1 liều vắc-xin COVID-19 và quý vị bị phản ứng dị ứng ngay lập tức, CDC khuyên quý vị không nên tiêm liều thứ hai.
CDC có một ứng dụng điện thoại thông minh tên là V-Safe để giúp quý vị báo cáo các tác dụng phụ. Ứng dụng cũng sẽ gửi cho quý vị lời nhắc nếu quý vị cần tiêm liều vắc-xin thứ hai. Để truy cập ứng dụng này, xem "Để tìm hiểu thêm" bên dưới.
Các triệu chứng nghiêm trọng
Nếu quý vị tiêm vắc-xin COVID-19 và nghĩ rằng quý vị có thể bị phản ứng dị ứng nghiêm trọng sau khi rời khỏi phòng tiêm vắc-xin, gọi 911. Các triệu chứng nghiêm trọng bao gồm:
-
Khó thở
-
Khò khè
-
Khó nuốt hoặc cảm thấy như cổ họng của quý vị đang đóng lại
-
Da lạnh, ẩm, nhợt nhạt hoặc ngả màu xanh
-
Giọng khàn hoặc khó nói
-
Đau ngực
-
Ngất xỉu
-
Sưng ở mắt, miệng, mặt hoặc lưỡi
-
Co giật
-
Cảm thấy rất buồn ngủ hoặc khó thức dậy
-
Nhịp tim đập nhanh
-
Buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, co thắt dạ dày hoặc đau bụng
Sau khi quý vị tiêm vắc-xin COVID-19
Khi quý vị tiêm cả hai liều vắc-xin:
-
Vẫn có thể bị COVID-19. Giống như hầu hết các loại vắc-xin khác, vắc-xin COVID-19 không có hiệu quả 100% trong việc ngăn ngừa bệnh. Quý vị vẫn nên chú ý tránh tiếp xúc với người bệnh và làm theo lời khuyên của địa phương về việc giữ an toàn.
-
Làm theo hướng dẫn của địa phương, tiểu bang và quốc gia của quý vị về việc đeo khẩu trang và giãn cách xã hội. Kiểm tra các hướng dẫn mới nhất của CDC.
Trao đổi với nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe của quý vị
Quý vị có thể có rất nhiều câu hỏi về vắc-xin cho chính mình. Quý vị có nên tiêm hay không? Nếu vậy, khi nào? Những rủi ro và lợi ích đối với quý vị là gì? Cách tốt nhất để trả lời những câu hỏi này là nói chuyện với nhà cung cấp chăm sóc sức khỏe của quý vị. Họ có thể cho quý vị biết khi nào và loại vắc-xin nào có sẵn cũng như những gì quý vị nên cân nhắc.